![]() |
|||||||||||
Treinen in Nederland.nl
|
Sik 361 met HIAB kraan |
||||||||||
Info over de locomotief: |
|||||||||||
In de jaren '20 was NS opzoek naar rangeerlocomotieven waarmee duurdere stoomlocomotieven vervangen konden worden. Stoomlocomotieven moesten namelijk de hele dag opgestookt blijven als ze rangeerwerk moesten verrichten. Tussen 1927 en 1932 liet NS 52 rangeerlocomotiefjes in Duitsland bouwen, met de nummers 101 t/m 152. Op de proeflocomotieven 101 en 102 na hadden de locomotieven een vermogen van 50 pk en een maximale snelheid van 30 km/u. De locomotieven waren voorzien van treeplanken aan de zijkant waarvandaan de rangeerder of machinist de loc kon bedienen. De locomotieven werden verdeeld over middelgrote stations en werkplaatsen voor rangeerwerkzaamheden. De NS 100'en waren te zwak en te langzaam om goederentreinen op de hoofdbaan te rijden. Daarom plaatste NS in 1934 een proeforder van 12 locomotieven bij Werkspoor in Amsterdam. Deze nieuwe locomotieven hadden een dicht machinistenhuis en een vermogen van 72 pk en een maximale snelheid van 65 km/u. De locomotieven kregen de nummers 201 t/m 212 en werden donkergroen geschilderd. Door het ontbreken van een compressor werd een hulpstukje in de uitlaat gezet om als fluit te dienen. Als de machinist aan een kort trekt sluit dit stuk de uitlaat een deel af waardoor de loc gaat fluiten. De locs krijgen door de uitlaatfluit en het mekkerende geluid de bijnaam 'Sik'. De voorgangers van de serie 100 kregen de bijnaam 'Oersik'. De Sikken werden allerlei soorten rangeerwerkzaamheden ingezet. Daarnaast reden ze ook met lichte goederentreinen op de hoofdbaan of op tramlijnen. Deze treinen werden naar grotere rangeerterreinen gereden waar ze samengevoegd werden in grote goederentreinen. De Sikken waren zo'n succes dat tussen 1935 en 1940 nog 109 machines werden gebouwd door Werkspoor in Amsterdam en de Centrale Werkplaats Zwolle. Tot aan de Tweede Wereldoorlog bestond de serie locomotieven uit 121 stuks, genummerd 201 t/m 321. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond een schaarste aan dieselolie. Om toch de Sikken te kunnen gebruiken werden 52 locomotieven voorzien van een op hout gestookte houtgasgenerator. Hierdoor moesten de locomotieven lang van te voren worden gestookt om ze te kunnen gebruiken, maar tijdens de oorlog konden ze tenminste worden ingezet. Bij de SGB in Goes staat Sik 210 met een gereconstrueerde houtgasgenerator. Na de oorlog zijn de omgebouwde locomotieven weer teruggebouwd om op dieselolie te rijden. Tijdens de oorlog werden maarliefst 72 Sikken meegenomen naar het oosten waarvan er uiteindelijk 60 terugkeerden. Om de Oersikken en Sikken te vervangen die tijdens de oorlog sneuvelden of verdwenen werden tussen 1948 en 1951 nog eens 48 nieuwe Sikken besteld bij Werkspoor in Amsterdam. Deze nieuwe Sikken werden doorgenummerd met de bestaande vloot en kregen dus de nummers 322 t/m 369. Hiermee komt het totaal aantal Sikken dat bestaan heeft op 169, de 201 t/m 369. Door de komst van de nieuwe Sikken werden de laatste Oersikken in 1950 buitendienst gesteld. In 1952 verkoopt NS al de eerste 2 Sikjes aan een particuleire onderneming. In 1968 presenteerde NS als onderdeel van Spoorslag '70 de nieuwe gele huisstijl van het bedrijf. In de jaren '70 en begin jaren '80 werden alle Sikken voorzien van de nieuwe geel-grijze huisstijl. Door het teruglopen van het goederenvervoer werden eind jaren '60 de eerste Sikken gesloopt. Ook werden er ongeveer 10 verkocht aan andere bedrijven. In 1972 werd de (nog groene) Sik 360 voorzien van een HIAB-kraan. De kraan heeft een hefvermogen van 2 ton en kan 6,5 meter worden uitgeschoven. De kraan werd gebruikt tijdens spoorwerkzaamheden. In 1974 en 1975 zijn 13 Sikken voorzien van een kraan. In 1982 en 1983 zijn nog drie Sikken van een HIAB-kraan voorzien. De in toaal 17 locomotieven werden Kraansikken genoemd. Bij de opsplitsing van NS in 1995 werden de Sikken verdeeld over NS Reizigers, NS Cargo, NedTrain en diverse spooraannemers. Strukton kreeg 44 Sikken, VolkerRail kreeg er 23, NMB Rail kreeg 17 Sikken en Railpro kreeg 5 locomotieven. Lang niet alle Sikken werden bij de spooraannemers gebruikt. In het begin van de 21e eeuw werden de Sikken door de ARBO-wetgeving als onveilig beschouwd. Het personeel kon namelijk van de treeplanken aan de zijkant vallen tijdens het rijden. Hierom werden een paar Sikken voorzien van een hekwerk om de treeplanken heen. Deze ARBO-wetgeving betekende het einde voor de Sikken. De laatste Sikken zijn in 2008 na 74 dienstjaren van het loctype buitendienst genomen. De spooraannemers gaven veel van hun Sikken door aan spoorwegmusea of ze werden als monument geplaatst. Van de 169 Sikken zijn er ongeveer 90 hierdoor bewaard gebleven. Vrijwel iedere museumstichting heeft één of meerdere Sikken en er staan er tientallen door het land als monumenten. Voor de spoorwegmusea zijn het idiale locomotieven omdat ze goedkoop en makkelijk in gebruik zijn. Daarnaast passen ze mooi in het tijdsbeeld van de musea. Na haar loopbaan bij NS is de loc overgegaan naar Strukton. Nadat Strukton de loc niet meer nodig had is de loc door een particulier gekocht en aan STIBANS ter beschikking gesteld. De locomotief heeft een lange tijd op de Watergraafsmeer gestaan. Door de bouw van een werkplaats voor treinen die over de HSL rijden en de nieuwe arbo voorschiften is de loc verplaatst naar Blerick. Op 14 december 2007 is de loc van STIBANS overgegaan naar Stichting Stoomtrein Goes Borsele (SGB). Sinds november 2013 is de loc door kleine defecten en een tegroot aantal aan kleine locomotieven buitendienst gesteld. Op 30 augustus 2019 is de loc bij Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM) aangekomen. |
|||||||||||
OVnieuws.info
|
|||||||||||
Goederentreinen.nl
|
|||||||||||
Contact |
|||||||||||
De SHM 361 staat in Hoorn opgesteld. 8 januari 2025. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Kraansik 361 staat in Hoorn opgesteld. Bello festival 2024 (inclusief locomotievenparade), 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 361 rangeert om later deel te nemen aan de locomotievenparade. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Sik 361 deed mee aan de locomotievenparade. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De NS 361 rangeert in Hoorn. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Sik 361 van de SHM rangeert naar station Hoorn om de Blokkendoos Jaap van Stichting 2454 CREW aan te koppelen en naar het terrein van de SHM te brengen. Bello Festival (by Night) van de SHM, 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Sik en de Blokkendoos rangeren naar het perron in Hoorn zodat de reizigers kunnen uitstappen. 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Blokkendoos Jaap wordt verder op het terrein van de SHM gerangeerd. 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Later op de dag rangeerde de 361 Jaap weer terug onder de draad voor zijn reis terug naar Amsterdam. 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De 361 staat in de avond naast de werkplaats in Hoorn opgesteld. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
NS Sik 361 uit 1950 is tegenwoordig eigendom van de van de Stoomtrein Goes - Borsele (SGB). 11 september 2016. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 361 staat op één van de rangeersporen in Amsterdam Westhaven. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Op deze foto is de kraan goed te zien. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||