![]() |
|||||||||||
Treinen in Nederland.nl
|
Sik 204 |
||||||||||
Info over loc : |
|||||||||||
In de jaren '20 was NS opzoek naar rangeerlocomotieven waarmee duurdere stoomlocomotieven vervangen konden worden. Stoomlocomotieven moesten namelijk de hele dag opgestookt blijven als ze rangeerwerk moesten verrichten. Tussen 1927 en 1932 liet NS 52 rangeerlocomotiefjes in Duitsland bouwen, met de nummers 101 t/m 152. Op de proeflocomotieven 101 en 102 na hadden de locomotieven een vermogen van 50 pk en een maximale snelheid van 30 km/u. De locomotieven waren voorzien van treeplanken aan de zijkant waarvandaan de rangeerder of machinist de loc kon bedienen. De locomotieven werden verdeeld over middelgrote stations en werkplaatsen voor rangeerwerkzaamheden. De NS 100'en waren te zwak en te langzaam om goederentreinen op de hoofdbaan te rijden. Daarom plaatste NS in 1934 een proeforder van 12 locomotieven bij Werkspoor in Amsterdam. Deze nieuwe locomotieven hadden een dicht machinistenhuis en een vermogen van 72 pk en een maximale snelheid van 65 km/u. De locomotieven kregen de nummers 201 t/m 212 en werden donkergroen geschilderd. Door het ontbreken van een compressor werd een hulpstukje in de uitlaat gezet om als fluit te dienen. Als de machinist aan een kort trekt sluit dit stuk de uitlaat een deel af waardoor de loc gaat fluiten. De locs krijgen door de uitlaatfluit en het mekkerende geluid de bijnaam 'Sik'. De voorgangers van de serie 100 kregen de bijnaam 'Oersik'. De Sikken werden allerlei soorten rangeerwerkzaamheden ingezet. Daarnaast reden ze ook met lichte goederentreinen op de hoofdbaan of op tramlijnen. Deze treinen werden naar grotere rangeerterreinen gereden waar ze samengevoegd werden in grote goederentreinen. De Sikken waren zo'n succes dat tussen 1935 en 1940 nog 109 machines werden gebouwd door Werkspoor in Amsterdam en de Centrale Werkplaats Zwolle. Tot aan de Tweede Wereldoorlog bestond de serie locomotieven uit 121 stuks, genummerd 201 t/m 321. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond een schaarste aan dieselolie. Om toch de Sikken te kunnen gebruiken werden 52 locomotieven voorzien van een op hout gestookte houtgasgenerator. Hierdoor moesten de locomotieven lang van te voren worden gestookt om ze te kunnen gebruiken, maar tijdens de oorlog konden ze tenminste worden ingezet. Bij de SGB in Goes staat Sik 210 met een gereconstrueerde houtgasgenerator. Na de oorlog zijn de omgebouwde locomotieven weer teruggebouwd om op dieselolie te rijden. Tijdens de oorlog werden maarliefst 72 Sikken meegenomen naar het oosten waarvan er uiteindelijk 60 terugkeerden. Om de Oersikken en Sikken te vervangen die tijdens de oorlog sneuvelden of verdwenen werden tussen 1948 en 1951 nog eens 48 nieuwe Sikken besteld bij Werkspoor in Amsterdam. Deze nieuwe Sikken werden doorgenummerd met de bestaande vloot en kregen dus de nummers 322 t/m 369. Hiermee komt het totaal aantal Sikken dat bestaan heeft op 169, de 201 t/m 369. Door de komst van de nieuwe Sikken werden de laatste Oersikken in 1950 buitendienst gesteld. In 1952 verkoopt NS al de eerste 2 Sikjes aan een particuleire onderneming. In 1968 presenteerde NS als onderdeel van Spoorslag '70 de nieuwe gele huisstijl van het bedrijf. In de jaren '70 en begin jaren '80 werden alle Sikken voorzien van de nieuwe geel-grijze huisstijl. Door het teruglopen van het goederenvervoer werden eind jaren '60 de eerste Sikken gesloopt. Ook werden er ongeveer 10 verkocht aan andere bedrijven. In 1972 werd de (nog groene) Sik 360 voorzien van een HIAB-kraan. De kraan heeft een hefvermogen van 2 ton en kan 6,5 meter worden uitgeschoven. De kraan werd gebruikt tijdens spoorwerkzaamheden. In 1974 en 1975 zijn 13 Sikken voorzien van een kraan. In 1982 en 1983 zijn nog drie Sikken van een HIAB-kraan voorzien. De in toaal 17 locomotieven werden Kraansikken genoemd. Bij de opsplitsing van NS in 1995 werden de Sikken verdeeld over NS Reizigers, NS Cargo, NedTrain en diverse spooraannemers. Strukton kreeg 44 Sikken, VolkerRail kreeg er 23, NBM Rail kreeg 17 Sikken en Railpro kreeg 5 locomotieven. Lang niet alle Sikken werden bij de spooraannemers gebruikt. In het begin van de 21e eeuw werden de Sikken door de ARBO-wetgeving als onveilig beschouwd. Het personeel kon namelijk van de treeplanken aan de zijkant vallen tijdens het rijden. Hierom werden een paar Sikken voorzien van een hekwerk om de treeplanken heen. Deze ARBO-wetgeving betekende het einde voor de Sikken. De laatste Sikken zijn in 2008 na 74 dienstjaren van het loctype buitendienst genomen. De spooraannemers gaven veel van hun Sikken door aan spoorwegmusea of ze werden als monument geplaatst. Van de 169 Sikken zijn er ongeveer 90 hierdoor bewaard gebleven. Vrijwel iedere museumstichting heeft één of meerdere Sikken en er staan er tientallen door het land als monumenten. Voor de spoorwegmusea zijn het idiale locomotieven omdat ze goedkoop en makkelijk in gebruik zijn. Daarnaast passen ze mooi in het tijdsbeeld van de musea. Sik 204 is de oudste museale Sik van Nederland en heeft een A-status in het Nationaal Register Railmonumenten. De Sik is in 1934 gebouwd door Werkspoor in Amsterdam. De loc heeft vele jaren dienst gedaan bij NS. Rond 1997/1998 kwam de loc in dienst bij Strukton. Daar heeft de loc niet lang dienst gedaan. Rond de eeuwwisselling is de loc ondergebracht bij de STAR in Veendam. Daar is de loc opgeknapt en in de originele staat teruggebracht. Vanaf eind 2008 is de loc bij de STAR weer in dienst genomen. |
|||||||||||
OVnieuws.info
|
|||||||||||
Goederentreinen.nl
|
|||||||||||
Contact |
|||||||||||
Tijdens het evenement 'Stadskanaal onder Stoom' staat de STAR 204 te Stadskanaal. 16 september 2017. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 204 tijdens de SpoorParade in Amersfoort ter gelegenheid van de viering
van 175 Jaar Spoor in Nederland. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 204 tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 204 tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Een zijaanzicht van de Sik 204 tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Sik 204 tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||