![]() |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
![]() |
SS C 218 - Koekblik (uit 1874) |
||||||||||
Info over het rijtuig: |
|||||||||||
De C 218 werd in 1874 voor de Staatsspoorwegen gebouwd. De eerste rijtuigen leken op postkoetsen. Het rijtuig is verdeeld over vijf coupés, waarvan één vrouwencoupé voor vrouwen die alleen reisden. Elk coupé heeft tien derde klasse zitplaatsen, bestaande uit houten banken. De coupés konden enkel van buiten worden bereikt. De conducteur liep via de buitenkant van de rijtuigen over een lange treeplank. Op het dak van de rijtuigen liep een touw door de 'varkensstaarten' waarmee de machinist door een bel wordt gewaarschuwd dat hij een snelremming moet inzetten. De conducteur kan in geval van nood aan dit touw trekken. In het begin waren treinen niet voorzien van een remsysteem waarmee de gehele trein geremd kon worden. De locomotief kon alleen zijn eigen remmen bedienen. Aangezien dit niet genoeg remkracht was voor een hele trein, waren er verdeeld over de treinen een of meerdere voertuigen aanwezig die wel voorzien waren van remmen en remhuisjes. In de huisjes zaten remmers die hun rijtuig of wagon konden laten remmen. In 1869 werd het Westinghouse-remsysteem uitgevonden. Dit systeem bestaat uit een luchtleiding die door de gehele trein gaat. Ieder voertuig in de trein heeft zijn eigen remmen die door de remleiding aangestuurd kunnen worden. Dit nieuwe remsysteem is veel veiliger dan het oude systeem. Door de Westinghouserem kunnen reizigers aan de noodrem trekken en een snelremming laten uitvoeren. Als een koppeling zou breken, voert de trein ook automatisch een snelremming uit. Door het remsysteem kunnen treinen sneller rijden en zwaarder worden, terwijl de remweg gelijk blijft. In de tientallen jaren die volgden werden alle voertuigen voorzien van deze rem. Tegenwoordig is dit remsysteem verplicht voor iedere trein. De SS C 218 was bij zijn bouw in 1874 nog niet voorzien van dit remsysteem. Aan het einde van de negentiende eeuw ging het slecht met de spoorwegen in Nederland. Veel vervoerders hadden onderling slechte overstappen en verschillende tariefsystemen. De overheid greep in en besloot om alle spoorwegen te verdelen in de twee grootste bestaande maatschappijen: de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) en de Staatsspoorwegen (SS). Nadat de HSM en SS tijdens de Eerste Wereldoorlog gedwongen samen hebben gewerkt, besloten ze dit na de oorlog ook te doen. In 1917 werd een samenwerkingsverband opgericht: de Nederlandsche Spoorwegen. De NS beheerde vanaf dat moment al het materieel, personeel en andere activa. In 1921 werd het materieel van beide spoorwegmaatschappijen omgenummerd naar nummerschema's van de NS. Ook werd het materieel voorzien van de nieuwe huisstijl van NS, donkergroen. De donkergroene kleur werd gekozen omdat treinen niet mochten opvallen in een weiland. Op 1 januari 1938 werden de HSM, SS en nog enkele kleine overgebleven vervoerders via een wet beëindigd; ze waren definitief in de NS opgegaan. De rijtuigen werden tot in de jaren '30 van de twintigste eeuw gebruikt. De C 218 kreeg nog een tweede leven bij Weg en Werken. Hierdoor is het rijtuig bewaard en later aan het Spoorwegmuseum geschonken. De SS C 218 uit 1874 is het oudst bewaarde reizigersrijtuig in Nederland. In het Spoorwegmuseum kreeg het rijtuig vanwege zijn vorm de bijnaam 'Koekblik'. |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
De SS C 218 en de NS 3737 tijdens een rangeerbeweging. Grote rangeerklus in het Spoorwegmuseum,
13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
NS Sik 311 met de SS C 218. 13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De zijkant van de wagon uit 1874. 13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De SS C 218 staat met kerstdecoratie in het Spoorwegmuseum tijdens het Winter Station 2024. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
De SS C 218 uit 1874 staat tentoongesteld. Open Trein Festijn, 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
![]() |
||||||||||
Detailfoto's van de SS C 218. 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
![]() |
||||||||||
![]() |
![]() |
||||||||||
![]() |
![]() |
||||||||||
De SS C 218 werd tentoongesteld tijdens de tentoonstelling 'Tosti's Truffels Treinen' in het Spoorwegmuseum. 19 juni 2020. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Het intrieur van de C 218. 19 juni 2020. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Het SS C 218 staat tentoongesteld in het Spoorwegmuseum ter gelegenheid van de tentoonstelling "Treinen door de tijd". 7 juli 2016. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Het rijtuig van de binnenkant. |
|||||||||||