![]() |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
![]() |
Plan U - 114
|
||||||||||
Info over treinstel: |
|||||||||||
Vanaf 1960 bestelde NS nieuwe dieseltreinen om de oude Dieseldrieën en Dieselvijfen te vervangen. NS bestelde 42 treinstellen met moderne technieken. Modern aan dit treinstel waren een rondere neus, een lichte constructie, centrale deursluiting door de conducteur en een omroepinstallatie. De treinen hebben een lagere koppelingen, maximaal konden 3 treinstellen gecombineerd rijden. In de winter traden er, door de vastzittende sneeuw, regelmatig storingen op aan de schuifdeuren. Deze werden vanaf 1971 vervangen door zwenkdeuren. In augustus 1960 kwam de eerste Plan-U met een totaal rode kleur de fabriek in Utrecht uitrollen. De treinen kregen door de kleur de bijnaam Rode Duivel. Werkspoor in Utrecht bouwde de dieselelektrische treinstellen tussen 1960 en 1963. Ze kregen de nummers 111 t/m 152. De Rode Duivel vervoerde reizigers op belangrijke trajecten die nog niet geëlektrificeerd waren, zoals bijvoorbeeld de lijnen Dordrecht - Geldermalsen en Nijmegen - Roermond. Vanaf 1968 kregen alle Plan-U's net als alle andere stoptreinen de nieuwe gele kleur met drie schuine blauwe strepen op elke bak. In dezelfde periode werden de schuifdeuren ook vervangen voor zwenk-draaideuren. Door de instroom van de DM'90 treinen in 1996 werden de Plan-U treinen, ook wel DE3 genoemd, overbodig. In een paar jaar tijd zijn vanaf 1997 ongeveer de helft van de treinen buitendienst gegaan. Door materieel tekort besloot NS in 2001 15 treinstellen te moderniseren om te kunnen rijden op geëlektrificeerde spoorlijnen. Het meest opvallende aan de modernisering was de ijzeren doos op het dak van het motorrijtuig voor de afvoer van warme lucht afkomstig uit de motor. Ook kregen vijf diesels ATB-NG ingebouwd om op gemoderniseerde diesellijnen te rijden. De Plan-U's die ATB-NG in gebouwd hebben gekregen kregen ook een ander nummer. De 137, 135, 122, 130 en 141 kregen de nummers 191 t/m 195. Doordat alle dieselspoorlijnen al waren gemoderniseerd gingen de laatste niet vernieuwde Plan-U's terzijde. De DE3-treinstellen zijn door de beschikbaarheid van DM'90 treinen niet ingezet op de diesellijnen. Ook op de geëlektrificeerde spoorlijnen hebben ze maar twee jaar gereden, de treinen werden ingezet tussen Eindhoven - Weert en tussen Zwolle - Groningen. In 1999 huurde Syntus vier DE3 treinstellen voor de diensten tussen Zutphen en Winterswijk. De 113, 114, 115 en de 125 kregen op de zijkant van de neus hun nummer en het NS-logo werd vervangen voor een logo van Syntus. Later werden ze ingezet voor spitsslagen tussen Arnhem en Zevenaar. In oktober 2000 kwam de 147 tijdelijk bij Syntus om de defecte 115 en 125 op te vangen. Vanaf september 2001 ging de 125 terug naar NS, Syntus kreeg beschikking over de 112. In de zomer van 2002 werden de treinen vervangen voor nieuwe treinstellen van het type Lint41. In januari 2001 huurde NoordNed ook een paar Plan-U's van NS. De 125, 128 en 142 kwamen de veel defect staande Wadlopers vervangen op de Groningse diesellijnen. In februari 2002 keren de laatste treinstellen terug bij NS. Nadat de meeste DE3 treinstellen terzijde stonden konden buitenlandse vervoerders de treinen kopen. De Slowaakse spoorwegmaatschappij BRKS was geïnteresseerd om een aantal treinen te kopen. In januari 2006 kocht BRKS de 116, 117, 121, 125, 191 en 193. De treinstellen kregen een opknapbeurt en een nieuwe verflaag. In mei volgend jaar vertrokken de 125 en 193 als eerste naar Slowakije. Nadat de 125 en 193 waren aangekomen zag BRKS toch af van de koop omdat ze zich op het goederenvervoer gingen focussen. De 125 en 193 bleven in Slowakije staan, wat er daarna met de treinstellen is gebeurt is ons onbekend. Waarschijnlijk zijn ze daar gesloopt. De opgeknapte Plan-U's, die nog in Nederland stonden, werden naar Amersfoort gesleept en daar terzijde gesteld. In Amersfoort werden de Plan-U's snel gevandaliseerd. In 2011 toonde het Romeense FeroTrans ook interesse om een aantal treinstellen te kopen. In de zomer van 2011 kocht FeroTrans de 113, 116, 117, 191 en 195. FeroTrans kwam de treinen, net als de gekochte DM'90 treinen van NS, niet ophalen en ze bleven in Nederland staan. In 2019 zijn de vijf Plan-U's samen met 37 1700'en en 14 DDM rijtuigen gesloopt. De 114 van het Spoorwegmuseum heeft drie jaar lang voor Syntus gereden. In 2002 kwam de trein terug bij NS, waar de Plan-U nog een jaar heeft gereden. In 2003 werd de trein aan het Spoorwegmuseum geschonken. Zes jaar later werd de trein weer rijvaardig gemaakt. In 2010 kreeg de diesel zijn originele rode kleur weer terug waaraan hij zijn naam De Rode Duivel te danken heeft. Sindsdien is de trein te zien in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Eind mei 2025 maakte het Spoorwegmuseum bekend een deel van haar collectie af te stoten. Van een aantal treintypes heeft het museum meerdere exemplaren in haar collectie. Een deel van deze dubbele exemplaren wordt afgestoten. Ook stoot het museum een aantal treinen af waarvan de restauratiekosten te hoog zijn. Na de 512 en de 2264 verlaat de Plan-U 114 als derde museumtrein het Spoorwegmuseum. De Stichting 2454 CREW nam in juni 2025 de trein over, de CREW beschikt al over de rode 115 en de gele 151. Sinds begin 2024 was de CREW bezig om Plan-U 115 weer rijvaardig te maken in zijn rode kleur. De 115 stond sinds 2018 vijf jaar lang als plukstel in Onnen. Met de komst van de 114 zal de 115 weer een plukstel worden. De Plan-U 114 zal weer rijvaardig gemaakt worden in zijn rode kleur. Op 13 juli werd de 114 door de gele 151 vanuit Utrecht Maliebaan overgebracht naar Amersfoort. |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
De Plan-U 114 staat buiten bij het Spoorwegmuseum. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De ICMm 4011 en de Plan-U 114 staan naast elkaar. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Een vooraanzicht van de Plan-U 114. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Plan-U 114 staat bij het Spoorwegmuseum opgesteld. 22 juli 2024. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De NS Plan-U 114 uit 1960 staat tentoongesteld. Open Trein Festijn, 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
Detailfoto's van de Mat'54 386. 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
![]() |
||||||||||
De Plan-U van de andere kant gezien. 20 mei 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan-U 114 staat langs het perron in Het Spoorwegmuseum. 2 oktober 2019. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De Plan-U 114 sleept de 273 door Hilversum vanuit de Onderhoudswerkplaats Haarlem tbv 180 Jaar Spoor richting Het Spoorwegmuseum. 21 september 2019. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Op zaterdag 22 juni 2019 reed de Plan U 114 van het Spoorwegmuseum pendelritten tussen station Tilburg en Tilburg Industie waar er een open dag was bij de NS Werkplaats. 's Ochtends reed de "Rode Duivel" vanaf Amersfoort door Houten Castellum naar Tilburg toe. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan-U 114 is klaar staat voor vertrek voor één van haar ritten die zij op 20 september 2014 reed tusen Amsterdam en Haarlem ter gelegenheid van de 175ste verjaardag van het Spoor in Nederland. Haarlem. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan-U 114 van het Spoorwegmuseum richting Amsterdam. 20 september 2014. © Ron Swart |
|||||||||||
Plan-U vlak voor binnenkomst in Amsterdam Centraal. 20 september 2014. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Een foto van Plan-U 114 met de machinist en de condukteur te Amsterdam Centraal. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
Plan U 114 in het Spoorwegmuseum. 3 juni 2014. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan-U 114 op de sporen naast het Spoorwegmuseum in Utrecht. 23 december 2013. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan-U 114 op de sporen naast het Spoorwegmuseum in Utrecht. 23 december 2013. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De DE-III 114 die met de DE 41 onderweg is vanaf Blerick naar het Spoorwegmuseum (Trnr. 820114).
Houten Castellum, 19 oktober 2013. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
DE-III 114 is onderweg vanaf het Spoorwegmuseum naar Blerick
(Trnr. 800114) om de DE 41 op te halen. Houten Castellum, 19 oktober 2013. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Plan U 114 trok de DE 27 vanaf Blerick (via Amersfoort) naar het Spoorwegmuseum in Utrecht. Houten Castellum, 6 september 2013. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
Video van Plan U 114 die de DE 27 vanaf Blerick (via Amersfoort) naar het Spoorwegmuseum in Utrecht trok. Houten Castellum, 6 september 2013. |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
Plan-U 114 sleepte DE 27 van Goes naar Amersfoort.
Houten Castellum, 21 mei 2012. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
Plan-U 114 sleepte DE 27 van Goes naar Amersfoort.
Soestduinen, 21 mei 2012. © Rob van de Woude |
|||||||||||