De andere kant is dat het voor NS financieel ingewikkelde tijden blijven. De opbrengsten stijgen, de kosten stijgen alleen harder en reizigersgroei blijft achter bij de verwachtingen. Ondanks al onze inspanningen is het financieel resultaat onvoldoende voor een financieel gezond NS."

"Zo betaalde NS vorig jaar alleen al 533 miljoen euro aan het ministerie en ProRail om überhaupt op het spoor te mogen rijden, een stijging van 15% en 70 miljoen euro meer dan over 2023. Ook het recordaantal werkzaamheden raakten ons dubbel in de portemonnee. De opbrengsten lopen terug omdat mensen de trein dan minder nemen en de kosten voor het regelen van vervangend vervoer bedroegen vorig jaar 23 miljoen euro. Om weer financieel gezond te worden, zal NS  moeten blijven besparen. We moeten het doen met 200 miljoen euro minder dan het huidige kostenniveau, onder meer door het hoofdkantoor te laten krimpen en te besparen op IT en huisvestingskosten. Daarnaast willen we de opbrengsten verhogen door meer reizigers aan te trekken met kortingen voor reizen in de daluren.”

“NS moet de balans op orde krijgen om het treinkaartje betaalbaar te houden en om te kunnen blijven investeren in nieuwe collega's en treinen. Zoals onze Dubbeldekker Nieuwe Generatie, een nieuwe trein die wij vandaag onthullen aan Nederland. Een dubbeldekker die deels enkeldeks is. Dit kennen we in Nederland nog niet: Enkeldeks voor gelijkvloerse toegankelijkheid, dubbeldeks voor zo veel mogelijk zitplaatsen. Daarmee investeren we honderden miljoenen euro's in een comfortabele en toegankelijke reis voor onze toekomstige reizigers. Wij hopen de eerste exemplaren in 2029 op het spoor te mogen verwelkomen.”

Prestaties
Afgelopen jaar kwamen 89,4% van de reizigers op tijd op hun bestemming (2023: 89,7%). Het percentage reizigers dat een zitplaats in de spits had, komt over heel 2024 uit op 94,6% (2023: 94,7%). In 2024 zijn er meer werkzaamheden aan het spoor uitgevoerd dan in 2023, die ook vaker overdag en buiten vakantieperiodes plaatsvonden. De punctualiteit is daardoor iets lager dan vorig jaar, echter: dankzij maatregelen van NS en ProRail zijn de prestaties gedurende het jaar steeds verder verbeterd. Zo heeft NS langdurige snelheidsbeperkingen verwerkt in de dienstregeling, rondom werkzaamheden rijden we een robuuste treindienst en door slim onderhoud en reparatie van treinen was er voldoende treinmaterieel beschikbaar. Dankzij deze maatregelen en het uitblijven van grote overlast door herfstweer heeft NS de bodemwaarde 2024 voor reizigerspunctualiteit en zitplaatskans in de spits gehaald.

Op de Hogesnelheidslijn (HSL) is de bodemwaarde niet gehaald. Door constructiefouten in spoorviaducten heeft NS het gehele jaar veel last gehad van de opgelegde snelheidsbeperkingen. Afgelopen jaar is NS wederom geconfronteerd met nieuwe tijdelijke snelheidsbeperkingen op de HSL. Sinds begin december mogen treinen weer 120 km per uur rijden, nog altijd minder dan de gewenste oorspronkelijke 200 km per uur voor de binnenlandse treinen en 300 km per uur voor internationale treinen. Door de snelheidsbeperkingen te verwerken in de dienstregeling is de impact verminderd, maar NS verwacht dat de ondermaatse HSL-prestaties ook dit jaar zullen aanhouden. 

International
Internationaal treinreizen blijft populair. Afgelopen jaar verkocht NS 10% meer treintickets dan in 2023. Vanaf 15 december zijn nieuwe treinverbindingen naar Brussel van start gegaan. Samen met de NMBS rijdt NS met de EuroCity en de Eurocity Direct 32 keer per dag tussen Nederland en België. Vanaf december kunnen reizigers daarnaast met een rechtstreekse trein naar München. In juni is de ICE-verbinding tussen Nederland en Frankfurt voorzien van nieuwe treinen van Deutsche Bahn. De komst van de nieuwe treinen leidde direct tot betere prestaties op dit traject.

Stationswaardering
Reizigers gaven het station afgelopen jaar opnieuw een 7,2 als rapportcijfer (2023: 7,2). Het afgelopen jaar zijn er verbeteringen doorgevoerd op verschillende stations. Verbouwde stations kunnen rekenen op meer waardering, terwijl stations tijdens verbouwing juist lager scoren. Tijdens deze verbouwingen zorgen NS en ProRail ervoor dat de reisbeleving aandacht krijgt door reizigers zo goed mogelijk te informeren. NS en ProRail spannen zich in om stations door te ontwikkelen tot een knooppunt waar meerdere vormen van vervoer samenkomen en om stations steeds meer te verbinden met stad en omgeving. 

Sociale veiligheid
Het afgelopen jaar zijn er 1.095 incidenten gemeld van fysieke en verbale agressie tegen medewerkers in de A-categorie (ernstigste incidenten), een stijging van 5% ten opzichte van 2023 (1.042). Waar in de trein het aantal agressie-incidenten vorig jaar daalde, nam het op het station toe. In 2024 waren er 338 letselgevallen als gevolg van agressie (2023: 252). Dit betreft voor het grootste deel licht letsel (88%). In 297 gevallen ging het om geüniformeerde medewerkers van NS (2023: 223), waarvan 224 medewerkers Veiligheid & Service (2023: 141).

Financiële prestaties
De kosten die NS maakt om de treindienst te rijden blijven hoger dan de opbrengsten door de verkoop van treinkaartjes en -abonnementen. Ook in 2024 heeft NS een operationeel verlies geleden. Het negatief onderliggend resultaat uit bedrijfsactiviteiten was - € 141 miljoen (2023: - € 187 miljoen). Dat is een lichte verbetering ten opzichte van vorig jaar, maar net zoals voorgaande jaren onvoldoende voor een financieel gezond NS. Hoewel het aantal reizigers in 2024 gestegen is met 4,3 procent ten opzichte van vorig jaar, houdt NS structureel minder reizigers dan in 2019 (2024: 92%), terwijl er meer treinen gereden worden dan in 2019. De opbrengsten uit reizigersvervoer zijn met 10% gestegen tot € 3.178 miljoen (2023: € 2.877 miljoen) en de opbrengsten uit de exploitatie van Stations zijn met 8% gestegen tot € 520 miljoen (2023: € 483 miljoen).

Kosten gestegen 
Zonder bijzondere en boekhoudkundige posten zijn de bedrijfslasten met 8% toegenomen tot € 3.841 miljoen (2023: € 3.546 miljoen). Dat komt mede door de gestegen energiekosten, maar ook door de extra kosten die NS heeft gemaakt aan maatregelen en het werven van extra personeel om de operationele prestaties te verbeteren. Daarnaast zijn de vergoedingen die NS betaalt om op het spoor te mogen rijden afgelopen jaar met 15% gestegen naar € 533 miljoen (2023: € 463 miljoen), een stijging van € 70 miljoen.

Nettoverlies 
Het gerapporteerde resultaat uit bedrijfsactiviteiten komt uit op - € 148 miljoen (2023: - € 427 miljoen). Dit resultaat wordt echter beïnvloed door incidentele en bijzondere (boekhoudkundige) posten. Een belangrijke post is de bijzondere waardevermindering die wij op de hoofdrailnetconcessie sinds 2020 verantwoorden. Na de gunning van de nieuwe hoofdrailnetconcessie 2025-2033 was een herbeoordeling noodzakelijk. De nieuwe hoofdrailnetconcessie heeft een beperkte verdiencapaciteit met een lager rendement. Hiervoor is een additionele bijzondere waardevermindering verantwoord. De resultaatimpact van de bijzondere waardevermindering is in 2024 per saldo € 23 miljoen positief (2023: per saldo- € 318 miljoen negatief), bestaande uit € 113 miljoen lagere afschrijvingen en een additionele bijzondere waardevermindering van € 90 miljoen. Onderaan de streep noteert NS een nettoverlies van € -141 miljoen (2023: - € 380 miljoen).

Prijs treinkaartje
De prijsstijging van het treinkaartje blijft achterlopen op de inflatie, wat leidt tot minder opbrengsten voor NS. Het zogenoemde ‘indexatiegat’, is in de periode van 2021 tot en met 2023 opgelopen tot 8,9%. In 2024 verhoogde NS de prijs van het treinkaartje niet. De overheid gaf een eenmalige compensatie van € 120 miljoen om de prijsverhoging met een jaar uit te stellen. Dit in tegenstelling tot andere ov-bedrijven die een structurele compensatie van de overheid ontvangen. In 2025 zou er zonder nieuwe compensatie een dubbele prijsverhoging komen van meer dan 12%. Met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn afspraken gemaakt om de uitgestelde verhoging te verdelen over het ministerie, NS en de treinreiziger, waardoor in 2025 het treinkaartje 6,18% in prijs is gestegen. NS en het ministerie van IenW zijn nog in gesprek over een structurele oplossing om te voorkomen dat het reeds opgelopen ‘indexatiegat’ alsnog in de toekomst (deels) in de tarieven moet worden verwerkt.

Investeringen
NS heeft afgelopen jaar € 486 miljoen (2023: € 541 miljoen) geïnvesteerd in onder andere aankoop en modernisering van treinen, uitbreiding en verduurzaming van werkplaatsen, stations en kantoren, verbeteringen in retailformules op stations en in IT-systemen. Ondanks een lager dan verwachte reizigersgroei is NS blijven investeren in de toekomst. Dat heeft geleid tot een toename van de netto schuld tot € 1.093 miljoen (2023: € 973 miljoen).

Vooruitblik
Met de nieuwe concessie voor de periode 2025-2033 blijft de treinreiziger verzekerd van een duurzame treinreis en behoudt Nederland een sterk en samenhangend netwerk. Toch blijven de komende jaren financieel en operationeel uitdagend voor NS. Ook in 2025 wordt er door ProRail volop aan het spoor gewerkt en de infraproblemen op de Hogesnelheidslijn gaan volgens ProRail nog jaren duren.

Vanaf 2025 ontvangt NS een subsidie van € 13 miljoen per jaar in plaats van een concessievergoeding te betalen (2024: € 86 miljoen). Tegelijk vervalt in 2025 de overheidsbijdrage ter compensatie van lagere studentenkaartopbrengsten (2024: € 97 miljoen). NS houdt last van sterk stijgende kosten en verwacht dat het aantal reizigers niet eerder dan in 2030 terug op het oude niveau van 2019 zullen zijn. NS blijft zich inspannen om de kosten te verlagen en opbrengsten te verhogen door met korting meer mensen aan te trekken die de trein nemen in de daluren. Hiermee wil NS de financiële prestaties verbeteren met als doel om vanaf 2027 weer een positief resultaat te rapporteren. Een financieel gezond NS is noodzakelijk om te kunnen blijven investeren in collega's, treinen en stations zodat Nederland kan rekenen op een betaalbare, duurzame en comfortabele treinreis.