NS / Klok / HSL / Fairtrains 1304 - Culemborg

Door de Tweede Wereldoorlog was een groot deel van het spoorwegennet in Nederland beschadigd. Ook de locomotieven en treinen hadden veel oorlogschade. Tijdens de reparatie van het spoor werden veel spoorlijnen geëlektrificeerd. NS bestelde veel elektrische treinstellen en locomotieven om weer te kunnen rijden, In de begin periode huurde NS treinen uit Engeland en Frankrijk voor de treindiensten. Als aanvulling op de nieuwe 1100 en 1200 serie bestelde NS 10 locomotieven van de serie 1300 bij Alstom. In mei 1952 begint de aflevering van de nieuwe locomotieven. De locomotief is qua uiterlijk sterk gebasserd op de SNCF CC-7100 serie die in Frankrijk rond rijdt. Technisch lijken de locs veel op de 1100 serie, die dan weer is gebasserd op de BB 8001 en de serie BB 8100 uit Frankrijk. Tien maanden later neemt NS de tiende en laatste locomotief in gebruik. De locomotieven werden net als de eerste 50 1100'en en de 1201 t/m 1214 in het turkoois geleverd. De 1300'en werden vooral gebruikt voor zware goederentreinen, maar ze werden ook voor reizigerstreinen ingezet.

Helaas raakte de 1303 twee maanden later zwaar beschadigd door een ongeluk te Weesp. Op 19 juni 1952 was er een seinstoring waardoor de 1303 in de dichte mist met volle snelheid inreed op twee stellen Mat'46. Met de onderdelen van de 1303 is in 1954 de 1311 geleved. Doordat de lichte kleur snel vies werd omdat er toen ook nog met stoomtreinen werd gereden kregen alle treinen van de NS de Berlijns blauwe kleurstelling. In 1956 neemt NS nog 5 1300'en als vervolg serie in dienst, deze locs werden in het Berlijns blauw geleverd. In de jaren zeventig kregen alle locs de geel-grijze kleurstelling.

Het was de bedoeling om de 1300'en in 1983 buitendienst te nemen en veertien extra 1600'en te kopen ter vervanging. NS keek ook naar een levensduurverlening van 7 of 13 jaar. Er is gekozen om de levensduur met 13 jaar te velengen, de belangerijkste reden was dat de locs rond de eeuwwisseling tegelijk met de 1200 serie uitdienst genomen kon worden. In 1984 werd de eerste, de 1307, onder handen genomen. Drie jaar later verlaat de 1313 als laatste de werkplaats. De vernieuwe 1300'en vielen erg op door de nieuwe kleurstelling, totaal geel met een groot NS-logo aan beide zijde. Een aantal 1300'en kregen een eenbeensstroom afnemer. Net als de 1600'en kreeg de 1300 serie een stadswapen op elke locomotief. Tot de komst van de 1600 was de 1300 het sterkste loctype van NS.

Eind jaren '90 waren de eerste mDDM motorwagens beschikbaar om het werk van de 1700'en over te nemen. De locomotieven die niet meer nodig waren voor de DD-AR werden gebruikt om 1600 locs te vervangen in de reizigersdienst. De 1600 werden dan weer gebruikt om de laatste 1100, 1200 en 1300'en in de goederendienst te vervangen. Hierdoor werd in 1997 de 1316 als eerste, na de 1303, terzijde gesteld. Later vervingen de 1700'en de laatste locs in de reizigersdienst. In de zomer van 1999 worden de meerste 1300'en terzijde gesteld. Negen locomotieven blijven inzetbaar als reserve locomotieven. Vier locs, de 1302, 1304, 1312 en de 1315, blijven echter indienst en worden ingezet als vervanging voor defecte locomotieven. In 1999 splitse NS in NS Reizigers en NS Cargo de 4 1300'en gingen over naar NS Cargo. In oktober 2000 gaan 10 1300'en, inclusief de 4 van NS Cargo, over naar NS reizigers. NS wil een groot aantal rijtuigen huren en wil daarvoor de locomotieven opknappen en weer inzetten voor de reizigers dienst. In het najaar van 2000 zijn alle 15 1300'en naar Tilburg gebracht om er weer tien rijvaardig te maken. Hierbij werden naast de 5 1300'en ook 10 1100'en gebruikt voor onderdelen.

NS reizigers besloot echter toch in 2001 om 14 1600'en van Railion (voorheen NS Cargo) over te nemen. Hierdoor worden de werkzaamheden aan de 1300'en gestaakt. Er komt een vervolg plan van NS om de vier rijvaardigen locs, de 1302, 1304, 1312 en de 1315, een extra onderhoudsbeurt te geven en als inzetbare reserve locs te gebruiken. Om voor deze werkzaamheden ruimte te creëren worden de overige locomotieven naar Roosendaal verplaatst. De 1302 wordt echter als enige opgeknapt en aan NS reizigers geleverd. Ook al hebben de vier locomotieven nier meer voor NSR gereden, ze kregen wel een taak. Ze werden net als een enkele 1100'en als energie-leverancier gebruikt voor instructie op de ICK-rijtuigen. Na een jaar komen de ICK-rijtuigen in dienst en worden de 1302 en de 1312 afgevoerd. De 1304 en de 1315 worden nog een paar jaar voor instructie gebruikt. Na de instructie zette NS de locomotieven terzijde.

In 2004 heeft Stichting KLOK beschikking gekregen over de 1315 gekregen en een jaar later over de 1304. De 1315 is rijvaardig maar niet toegelaten op het hoofdrailnet. De 1304 is niet rijvaardig. De 1315 is aan het begin van 2013 opgeknapt en aan de Eisenbahn-Erlebniswelt in het Duitse Horb in bruikleen gegeven. In 2015 neemt het goederenvervoer van HSL Logistik Benelux zo danig toe dat de 1832 niet meer alle treinen kan rijden. Omdat op dat moment alle 1600'en al waren verkocht of gesloopt sloot HSL een bruikleenovereenkomst met Werkgroep Loc 1501 om de locomotieven 1304 en 1315 te gebruiken voor de goederentreinen van HSL. De 1304 werd opgeknapt en kreeg een nieuwe bruine kleurstelling. De 1315 stond 2,5 jaar in het Eisenbahn Erlebniswelt in het Duitse Horb, in de overeenkosmt stond als de loc weer nodig was in Nederland de loc terug zal komen. De 1315 heeft nooit voor HSL een actieve dienst gereden. De 1304 ging echter snel defect en stond weer terzijde.

In 2018 wordt de 1304 met behulp van Fairtrains en de tractie motor van de 1122 weer rijvaardig gemaakt. Nadat de loc weer rijvaardig was heeft Fairtrains de loc te huur aangeboden. Pas in 2019 zijn de HSL-logo's van de loc ingeruild voor Faitrains stickers.

Momenteel is de loc eigendom van Fairtrains.

UIC-nummer: 91 84 1300 004-5

De 1304 staat in Blerick opgesteld. 3 maart 2024. © TreinenInNederland.nl

Een zij-aanzicht van de 1304 en de 1315. 3 maart 2024. © TreinenInNederland.nl

De 1304, 1315 en de Sik 231 staan opgesteld in Blerick. 13 mei 2023. © TreinenInNederland.nl

De 1304 en de 1315 staan opgesteld in Blerick. 21 november 2020. © TreinenInNederland.nl

De 1304 en de 1621 staan opgesteld op De Kijfhoek. 18 juli 2020. © TreinenInNederland.nl

Een close-up van de 1304. 18 juli 2020. © TreinenInNederland.nl

Het HSL-logo is nog zichtbaar op de zijkant van de 1304. Over het HSL-logo is een Fairtrains-sticker geplakt.
1 juli 2020. © TreinenInNederland.nl

De 1304 staat op één van de opstelsporen te Amersfoort Centraal. 28 februari 2020. © TreinenInNederland.nl

Een close op van het nummer en het stadswapen van de loc. 28 februari 2020. © TreinenInNederland.nl

Op de 1304 zijn de HSL-stickers vervangen voor Fairtrains-stickers. Op de foto staat de loc op Amersfoort Goederen.
15 december 2019. © TreinenInNederland.nl

De HSL 1304 te Nijmegen. © Ab Jongen

De HSL 1304 te Nijmegen. © Ab Jongen

De 1304 staat in de kou bij de werkplaats van Maastricht. © Frank Leurs

De 1304 komt met goederentrein door station Dordrecht Zuid gereden. Oktober 1999. © TreinenInNederland.nl

De 1304 rijdt los over de ringlijn bij Diemen op weg naar Amersfoort. 31 maart 1999. © TreinenInNederland.nl

De 1304, met de 6450 en de 6477 in opzending rijdt met een goederentrein over de ringlijn bij Diemen
op weg richting Duivendrecht. 20 april 1999. © TreinenInNederland.nl