Socialmedia-kanalen
OVnieuws.info
Socialmedia-kanalen
Goederentreinen.nl
OVnieuws.info Index
In beeld : Bello Festival van de SHM - Blokkendoos Jaap
30-11-2023 / 19.00 uur
HOORN -
Na de Eerste Wereldoorlog besloot NS de hoofdlijn Amsterdam - Rotterdam te electrificeren. In 1924 werden op proef twee 5-wagenstellen in dienst gesteld tussen Leiden en Den Haag. Deze electrificatie werd in 1927 voltooid, inclusief het traject Haarlem - IJmuiden. Voor de spoorlijnen die tussen 1923 en 1932 zijn electrificatie heeft NS in totaal 261 rijtuigen gebouwd, verdeeld over 14 verschillende wagon-types. Van de gebouwde wagons zijn de helft motorwagens. Daarmee was Materieel '24 het eerste elektrisch spoorwegmaterieel van de Nederlandse Spoorwegen. Onofficieel werden de treinen ook, naar het geluid van de motoren, aangeduid met de bijnaam "Stofzuigers".
Binnenkort online

Na de komst van het elektrische stroomlijnmaterieel sinds 1935 werd deze benaming gaandeweg vervangen door "Blokkendozen", naar het hoekige model. In de loop van de jaren '30 kregen alle treinstellen een totaal donkergroene kleur, dat was de huisstijl van het nieuwe NS. De al geleverde trienen hadden een crème met groene kleur.

Door de Tweede Wereldoorlog zijn relatief weinig Blokkendozen beschadigd, 200 rijtuigen waren nog inzetbaar. Een aantal Mat'24 rijtuigen zijn tijdens de oorlog naar het Oostblok verdwenen, in de jaren '80 en '90 zijn een aantal Blokkendozen daar teruggevonden. In de zomer van 1940 ontstond er een tekort aan locomotieven om goederentreinen te rijden. Ook stonden diesellocomotieven buitendienst door brandstoftekort. Als noodoplossing werden de Blokkendozen aangewezen om goederentreinen te rijden. Na de oorlog is NS snel gaan moderniseren en door de nieuwere treinstellen werden de Blokkendozen overbodig. Een aantal zijn gaan dienen als dienst- en werkwagons. Door de komst van elektrische locomotieven ontstaat er een groot tekort aan rijtuigen. Vanaf 1956 zijn 159 Blokkendoos-rijtuigen verbouwd om getrokken te kunnen worden door locomotieven. De rijtuigen kregen een blauwe kleur en gele biezen. Naast 60 motorrijtuigen die zijn verbouwd om getrokken te worden zijn ook 25 motorrijtuigen verbouwd als motorpost. Deze Mat'24-en kregen een bruine kleurstelling en een gele band. Vanaf 1959 tot en met 1972 zijn de getrokken rijtuigen geleidelijk vervangen door de nieuwe Plan-E rijtuigen. In 1965 en 1966 zijn 35 nieuwe locomotieven gebouwd die de Blokkendozen die de post rondreden overbodig maakte. De nieuwe treinen zijn van het type mP3000 en zijn afgeleid van de Mat'64 serie. Begin de jaren '80 gaan de laatste wagons die als werkmaterieel werden gebruikt terzijden. In 1991 gaat ook meettrein Jules terzijde. De Blokkendoos ging als laatste motorwagen terzijde, Jules is de enige Mat'24 die de NS gele kleurstelling heeft gedragen. Er zijn bijna 30 rijtuigen bewaard gebleven bij verschillende musea.

Blokkendoos mDW 9781500 werd tot 1981 voor wegleerritten gebruikt, daarna werd hij naar Amersfoort gebracht om later aan een museum gegeven te worden. Op 2 november 1990 is de Blokkendoos door dhr. Jaap Mol overgedragen aan een groep enthousiastelingen. De club gaf zichzelf de naam Werkgroep Jaap. Ze werkten bij Nedtrain in Haarlem en daar bouwde ze Jaap weer terug naar zijn afleveringsstatus. Ook kreeg de mDW 9781500 zijn orginiele nummer, C 9002, weer terug. In 1996 was Jaap weer inzetbaar en kon gekoppeld rijden met de Blokkendoos van het Spoorwegmuseum. Helaas was Jaap de laatste jaren niet meer rijvaardig.

Op 10 oktober 2021 maakte Stichting 2454 CREW bekend Blokkendoos Jaap te hebben overgenomen van Werkgroep Jaap. De trein was op moment van overname niet meer rijvaardig.

Op 23 februari 2022 vertrok de mP3029 met de platte wagen en een eigen US verblijfwagen van Amersfoort naar de NS Treinmodernisering in Haarlem, waar Jaap nog stond. Die maandag (28 februari) zou de Blokkendoos tussen de twee wagons in worden geklemd en door de 3029 naar Roosendaal worden gebracht. In Haarlem kwam de stichting er achter dat Jaap vastgelopen assen had, hierdoor kunnen de wielen niet rollen. Op 28 februari vertrok de mP3029 met de twee wagons terug naar Amersfoort. Op 14 april 2022 maakte de stichting bekend dat de 3029 een dag later weer naar Haarlem zou gaan om de Blokkendoos op te halen en naar Roosendaal te brengen. Die dag nam de Motorpost een verblijfswagen mee als extra remwagen voor het transport. De vast gelopen assen van Jaap waren door NS Treinmodernisering verholpen waardoor de oude trein nu gesleept kon worden. In de middag van 15 april vertrok het transport vanuit de werkplaats naar Haarlem via Amsterdam en Tilburg naar de locomotievenloods in Roosendaal. In Roosendaal wordt momenteel gewerkt om de oude Blokkendoos weer in dienst te stellen.

Op 16 november 2022, 7 maanden nadat Jaap aankwam in Roosendaal, maakte 2454 CREW op Facebook bekend dat de oude Mat'24 weer op eigen kracht kan rijden. Na een grote revisie werd op het emplacement van station Roosendaal een aantal testritten gemaakt. Op 8 maart 2023 maakte 2454 CREW een lange proefrit met de Blokkendoos. Op 16 april maakte Stichting 2454 CREW een laatste grote proefrit met de Blokkendoos, de rit startte in Roosendaal en ging via Arnhem naar Groningen. Vanaf Groningen werd via Amersfoort, Hilversum en Utrecht terug naar Roosendaal gereden. Op 10 mei 2023 reed Jaap zijn eerste rit met reizigers aanboord en is daarmee weer terug in dienst gesteld. De rit, onder de naam 'Borrel Express' werd gereden met genodigden van Werkgroep Jaap, die jaren lang eigenaar van de C 9002, en met sponsoren. Op 22 april 2023 maakte Stichting 2454 CREW bekend dat de Blokkendoos Jaap verplaatst zal worden naar Stoomtram Hoorn - Medemblik om daar gestald te worden. Precies een maand later, na het evenement 'Sporen naar het Verleden' bij de SGB, reed Jaap zelfstandig naar Hoorn.

Foto's
Contact
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Na een rit van Hoorn naar Amsterdam Centraal en terug komt Blokkendoos Jaap weer in Hoorn aan.
 
Sik 361 wordt aan de Jaap gekoppeld om hem naar het stroomloze gedeelte van de SHM te brengen.
 
 
 
De Blokkendoos komt aan op het perron van de Stoomtram Hoorn Medemblik (SHM).
 
 
 
De Jaap wordt op het spoortje voor het station van de SHM in Hoorn geparkeerd.
 
 
 
 
 
Aan het einde van de middag werd Jaap weer door Sik 361 onder de draad gereden zodat hij weer op en neer naar Amsterdam kon rijden.
 
 
Tijdens Bello Festival by Night stond de Jaap mooi uitverlicht op het station van de SHM.
 
In de stromende regen konden we deze avondfoto maken.