Met ERTMS hebben treinen speciale apparatuur aan boord die automatisch communiceert met het spoor en de verkeersleiding. Zo ziet de machinist op zijn scherm hoe hard hij op een bepaald traject mag rijden. Ook grijpt ERTMS in door de snelheid van een trein aan te passen of deze tot stilstand te brengen. Voorwaarde is dat zowel de trein als het spoor zijn uitgerust met ERTMS.

Invoering op drukst bereden spoorlijnen
De meerwaarde van het Europese beveiligingssysteem is het grootst op de drukst bereden spoorlijnen, omdat daar de meeste reizigers en goederen worden vervoerd. Daarom kiest het kabinet voor invoering van ERTMS op grote delen van het spoor in de Randstad en op spoorlijnen richting Arnhem, Almelo en Vlissingen (zie kaartje). Hiermee worden ook de internationale (goederen)spoorlijnen van het systeem voorzien. Treinen kunnen dan eenvoudig van land naar land rijden zonder van veiligheidssysteem te wisselen. In Nederland zijn de Betuweroute, HSL, Hanzelijn en het spoor tussen Amsterdam en Utrecht al voorzien van ERTMS. Ook is ongeveer 20% van de treinen uitgerust met het systeem. De komende jaren worden alle treinen omgebouwd, zodat deze flexibel kunnen worden ingezet op het spoor dat van ERTMS is voorzien.

Keuze voor bewezen technologie
ERTMS verbetert de veiligheid, maakt het mogelijk de landsgrens gemakkelijker te passeren en met hogere snelheden te rijden, bijvoorbeeld op de Hanzelijn. Het kabinet kiest voor de invoering van ERTMS level 2. De technologie van deze variant van het beveiligingssysteem is elders in Europa al beproefd, zoals in Zwitserland, Duitsland, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Bovendien maakt level 2 het mogelijk de huidige capaciteit van het spoor beter te benutten.

Veiligheid op korte termijn omhoog
Met het besluit wordt uitvoering gegeven aan het regeerakkoord. Hierin is vastgelegd dat ERTMS vanaf 2016 gefaseerd wordt ingevoerd. De invoering duurt minimaal 10 jaar. Zorgvuldigheid bij de invoering van ERTMS gaat boven tempo, benadrukt staatssecretaris Mansveld. Daarom is eind 2013 besloten om alle seinen in Nederland die nog niet zijn voorzien van het beveiligingssysteem ATB-Verbeterde versie (ATB-Vv) hier alsnog mee uit te rusten, met uitzondering van die trajecten waar op korte termijn volledig onder ERTMS gereden kan worden. Met ATB-Vv komen treinen ook automatisch tot stilstand wanneer ze langzamer dan 40 km/u rijden als ze een rood sein dreigen te passeren. Op deze wijze wordt de veiligheid op het spoor op korte termijn verder verbeterd.